Yurtdışında MBA

content image

Yurtdışında en popüler yüksek lisans programı, kısa adı MBA (Master of Business Administration) olan İşletme Yüksek Lisansıdır.  Günümüzde dünyanın en büyük şirketlerinin üst düzey yöneticilerinin yaklaşık %21‘i, MBA eğitimi yapmıştır. Bu oran her geçen gün artmaktadır. 

İlk kez ABD’de geliştirilen bu programa herhangi bir alanda lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler; not dökümleri, İngilizce seviye belgeleri, GMAT sınav puanı, iş deneyimi ve referanslarıyla birlikte başvuru yapabilirler. Çalışma alanı ne olursa olsun, büyük ve orta ölçekli şirketler, çalışanlarının MBA diploması sahibi olmalarına büyük önem vermekte.  MBA programında genelde, finans, finansal muhasebe, pazarlama, organizasyon davranışları, enformasyon yönetimi, e-ticaret, genel işletme ve insan kaynakları dersleri verilir. MBA programları, genel işletme eğitimi olarak başlamış, ancak son yıllarda uzmanlık alanlarına da ağırlık verilmektedir. Örneğin Finans, Pazarlama, İnsan Kaynakları veya E-ticaret gibi.  

Dünya genelinde MBA programı veren binin üzerinde üniversite ve kolej vardır. MBA programı İngiltere’de 1 akademik yıl, Avustralya’da 1 ya da 2 yıl, Kanada ve Amerika’da ise genelde 2 yıl sürer. Ancak, Kanada ve Amerika’da 1 yıl süren programlar da bulmak mümkün. Avrupa ülkelerinde ise genelde bir yıl sürer.

Son zamanlarda internet üzerinden MBA programları verilmeye başlanmıştır. Ancak bu programlar henüz Türkiye’de YÖK tarafından tanınmamaktadır.  MBA programlarının maliyetleri yıllık 10,000 ile 50,000 USD arasında değişir. Bazı okullar alınan ders kredisi üzerinden fiyatları belirlerler. Örneğin; 36 kredi almak sureti ile MBA diploması verilen bir okulun kredi başına 500 USD fiyat uygulaması halinde, bu MBA programının maliyeti 18,000 USD civarına denk gelir.

MBA öğrencileri çoğunlukla genel müdürlük pozisyonunu hedefleyen,  yöneticilik kariyerlerinde yol almış kişilerdir. MBA eğitimi, bazı büyük şirketlere girebilmek için ön şart durumundadır ve mezunlara yeni şirketlerde yeni kapılar ve fırsatlar doğuran bir eğitimdir.

Her ne kadar MBA, kariyerinizde otomatik bir yükselme sağlamazken, sizi doğru bilgi ve becerilerle donatarak iş hayatınızda karşınıza çıkan fırsatları arttıracaktır. 
MBA Association tarafından İngiltere’de yaptırılan araştırmaya göre, mezunların maaşlarının bekledikleri düzeyden yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca büyük uluslararası şirketlerin iyi pozisyonlar için MBA mezunlarını tercih ettikleri tespit edilmiştir.

Bugün bankacılık veya diğer finans sektörlerinde MBA yapmak hemen hemen herkesin isteği ve hedefidir. 30’lu yaşlarında orta düzey yöneticilik pozisyonuna gelmiş birçok kişi deneyimleriyle eğitimi harmanlayarak daha üst pozisyonlara yükselmek için MBA eğitimine başlamaktadır.

Programı bitiren öğrencilerin bir kısmı kendi çalıştıkları şirkette üst seviyelere yükselirken, bir kısmı da başka şirketlerde daha iyi pozisyonlarda iş hayatlarına devam etmektedir.

MBA Maliyeti

MBA ücretlerindeki farklılıklar, kişinin seçimini biraz daha zorlaştırmaktadır. MBA eğitim ücretlerinin düşük veya yüksek oluşu, eğitim kalitesinin doğrudan bir göstergesi değildir. Üniversitenin veya kolejin büyüklüğü, sunduğu program türleri, bulunduğu yer ve sunduğu sosyal ve kültürel aktivite olanakları, ücretin artmasına neden olan faktörler arasındadır.

İngiltere’de bir yıllık eğitim ücreti £ 7,500 ile £ 18,000 arasında değişmektedir ve bu ücretlere yaşam masrafları dahil değildir.

Amerika’da ise yıllık eğitim ücreti $ 8,000 ile $ 45,000 arasında değişir. Amerika’da MBA programları genelde 2 yıl devam eder. Bu durumda ücretler 2 yıl için $ 16,000- 90,000 arası değişir.  

Kanada’da yıllık ücretler 8,000-35,000 Kanada Doları; Avustralya’da 12,000-28,000 Avustralya Doları arasında okuldan okula değişmektedir.

Avrupa üniversitelerinde ise 8,000-40,000 Euro aralığındadır. 

MBA Program İçeriği

MBA programı tam ve yarı zamanlı ya da uzaktan online öğrenim şeklinde takip edilebilir.

MBA eğitimi ilk olarak bir işletme organizasyonunun her aşamasını anlayabileceğiniz temel eğitimi verir: Muhasebe ve Finans, Kalite Analizi, İktisat, Pazarlama, Organizasyon, İnsan Kaynakları Yönetimi, E-Ticaret, Lojistik, Bilgi Teknolojileri ve Strateji gibi.

İkinci aşamada ise kişinin planladığı kariyere ve uzmanlık alanına göre, kendi belirleyeceği seçmeli dersler izlenir.

MBA öğrencisi, temel derslere başladığında veya tamamladığında eğitimin bir parçası olarak yaklaşık 2-3 ay süren bir staj yapar. Bazı MBA programlarında farklı bir ülkedeki MBA okulunda eğitimine devam edebilir veya staj yapabilir. 
 
Tezli MBA programlarında öğrenci program bittikten sonraki 3-5 ay içerisinde 10-15 bin kelimelik bir tez yazmak zorundadır. Bazı MBA programları ise tezsiz verilmektedir. 

Ne Tür MBA?

İki Yıllık Tam Zamanlı MBA

İki yıllık tam zamanlı MBA programları, genelde Amerika ve Kanada İşletme okullarında verilmektedir.  En az 18 ay süren bu programlar, 2 veya 3 dönem olarak en az 2 akademik yıl devam eder. Ancak bazı okullarda, yaz döneminde ders takip edilmesi durumunda, program 1,5 yılda tamamlanabilir.  2 yıllık bir MBA programı mezunu, uluslararası şirketlerden daha fazla ilgi görmektedir.  Ancak son zamanlarda gerek zaman açısından, gerekse maliyetinin çok yüksek olmasından dolayı, diğer bir yıllık MBA programlarına artan bir yönelme olmuştur. Bu nedenle pek çok Amerikan Üniversitesi, 1 yıllık MBA programları da sunmaya başlamıştır. 

Bir Yıllık Tam Zamanlı MBA

Özellikle İngiltere, Avrupa ve Avustralya üniversitelerinde verilen MBA programları 1 yıl boyunca tam zamanlı olarak düzenlenir. Çok yoğun bir biçimde verilen bu tür MBA programının en büyük avantajı maliyet ve zaman tasarrufudur. Özellikle son yıllarda giderek daha fazla ilgi gören 1 yıllık MBA programları sonrası da öğrenciler, rahatlıkla iş bulabilmektedir. Maliyet açısından büyük bir tasarruf sağlanmaktadır. Örneğin; İngiltere’de ortalama bir MBA programı maliyeti yıllık 10,000 Sterlin iken, aynı tarz bir MBA programı 2 yıl süren bir Amerikan üniversitesinde toplam 50,000 Dolara çıkmaktadır. 

Yarı Zamanlı MBA

Yarı zamanlı MBA programları, dünya genelinde pek çok üniversite tarafından sunulmakta ve çok büyük ilgi görmektedir. Özellikle tam zamanlı çalışan insanlar için düzenlenen ve yaş ortalamasının 32-35 olduğu bu tür programlarda, eğitim süresi genelde 2-5 yıl arası değişmektedir. İngiltere, Avrupa ve Avustralya’daki üniversiteler genelde 2 yıl yarı zamanlı MBA verirken, Amerika ve Kanada’daki üniversitelerde bu süre 5 yıla kadar uzayabilmektedir.  Yarı zamanlı MBA yapmanın en büyük avantajı hem çalışmaya hem de eğitime imkan tanımasıdır. Yarı zamanlı MBA programları içerik olarak tam zamanlı programların aynıdır. Dersler hafta sonu veya akşamları izlenir. Ancak, Türk öğrenciler yarı zamanlı MBA programlarına vize alamazlar veya vizelerini uzatamazlar. Sadece yurtdışında çalışma izni olan Türk öğrenciler yarı zamanlı MBA yapabilirler. 

Online MBA

Son yıllarda çok yoğun ilgi görmeye başlayan bu tür MBA programlarında Avrupa, İngiltere ve Amerikan üniversiteleri büyük ilerleme göstermişlerdir. Özellikle son 10 yılda internetin hızla gelişmesi nedeniyle pek çok üniversite veya kolej “Online MBA” programlarına yönelmektedir. Online MBA programlarına dünyanın pek çok farklı ülkesinden öğrenci katılır ve dersler, müzakereler, grup çalışmaları online olarak yapılır. 

Executive MBA 

Executive MBA programları, son yılların gözde MBA programlarındandır. Özellikle, Avrupa, Amerika ve Avustralya’da orta ve büyük ölçekli şirketler çalışanlarını Executive MBA programlarına yönlendirmekte ve program maliyetlerini karşılamaktadır. Ancak, Türkiye’de şirketler bu konuda çalışanlarına çok az destek vermektedirler. Executive MBA programı, genelde akşamları, hafta sonları veya online olarak verilmektedir. Katılımcılar genelde kendi şirketlerinin özel sorunları ve problemleri üzerine proje çalışması yürütürler. Bu programların ücretleri genelde katılımcının firması tarafından ödenir.   

Executive MBA programları, genelde 2 yıl sürmektedir. Ancak bazı üniversiteler, 1 yıl da süren programlar vermektedir. Bazı yarı zamanlı veya Online Executive MBA programları ise 2 yıldan fazla devam edebilir. 

MBA Kabul Koşulları

    - İyi bir lisans diploması (Genelde 4 üzerinden en az 2,5)
    - Veya yüksek lisans diploması
    - Veya mesleki bir yeterlilik belgesi
    - 2 adet referans 
    - TOEFL en az 213 puan 
    - GMAT en az 550 puan (her okul istemeyebilir)
    - Kendinizi tanıtan ve projelerinizi özetleyen bir yazı "essay" 
    - Pek çok MBA programı kabul için en az 2 - 3 yıllık iş deneyimi ister.